Қазақстандағы тұңғыш мұнай бұрқағы атқылағанына 125 жыл толуына орай музейде «Қарашүңгіл - Қазақстандағы алғашқы мұнай кен орны» уақытша көрмесі ашылды.

Көрменің мақсаты: Қазақ мұнайының жалпы шығу тарихы, өлкеміздегі мұнай өндіру кен орындарының шығу тарихы, Отандық мұнай өндірісінің бүгінде ел экономикасына әсері мен пайдасын, болашағы туралы кейінгі жас ұрпаққа кеңінен насихаттау, таныстыру.

Көрмеге Алматы қаласындағы ҚР Орталық Мемлекеттік мұрағаты, Орталық Мемлекеттік ғылыми техникалық құжаттама архивінен алынған материалдар және Атырау облыстық тарихи-өлкетану музейі қорындағы құжаттай материалдар мен заттай жәдігерлер қойылды. Көрмені сонымен қатар Қарашүңгіл кен орны, Доссор мұнай кені, Мұнай мұнарасы макеттері толықтырды.

Көрме Атырау облыстық Мәдениет және тілдерді дамыту басқармасының басшысы Ә.Тауфихұлы кіріспе сөзімен ашып,  мұнай тарихын зерттеуші тарихшы ғалымдар Х.Досмұхамедов атындағы Атырау университетінің қауымдастырылған профессоры,  тарих ғылымдарының докторы Бердіғожин Лесқали Базарғалиұлы мен Х.Досмұхамедов атындағы Атырау университетінің қауымдастырылған профессоры, тарих ғалымдарының кандидаты Мұхитов Қабибек Сәдірұлы  өз зерттеулерімен бөлісіп, мұнай саласының тасымалдау тарихына тоқталды.

Көрменің ашылу салтанатына «Ембімұнайгаз» мекемесінің қызметкерлері мен ардагерлері, мекеме басшылары, С.Мұқашев атындағы Атырау политехникалық жоғары колледжінің, Бизнес және құқық колледжінің студенттері қатысты.

Жалпы қазақ мұнайының және өлкеміздегі мұнай өндіру кен орындарының шығу тарихын көпшілікке насихаттау мақсатында ұйымдастырылып отырған көрме 07-15 қараша аралығында музей көрермендерінің назарына ұсынылып, одан әрі өндірістік кен орындарында жалғасын табатын болады.

«Бабалар ізімен....» тарихи-мәдени экспедициясы аясында төл тарихымызда айшықты із қалдырған батыр бабамыздың есімін жаңғырту, кейінгі ұрпаққа ерлігін насихаттау бағытында Өтей батырдың ұрпақтарымен кездесу кеші өтті.

         Кездесу кешіне Атырау облысы әкімінің орынбасары Д.Шамұратов, Атырау облысы Мәдениет жіне тілдерді дамыту басқармасы басшысының орынбасары Ә.Қыстаубаева, Атырау облысының Құрметті азаматы Р.Мүрсәлиева, Мәдениет саласының ардагері Е.Өміров, және Өтей батырдың ұрпақтары М.Раисов, М.Алимов,  М.Якупов, А.Сейдахметов, А.Алимов және тарихшы ғалымдар мен зиялы қауым өкілдері, мәдени мекеме қызметкерлері мен музей мамандары қатысты.

         Шара барысында сөз алған Атырау облысы әкімінің орынбасары  Д.Шамұратов тұлға тарихын жаңғыртудың маңыздылығына тоқталса,  батырдың туған жері Торғай елінде дүниеге келген, Қоғам қайраткері, «Парасат» және «Құрмет» орденінің иегері Р.Мүрсәлиева батыр бабамыздың есімін жаңғырту, оның ерлігін кейінгі ұрпаққа насихаттау бағытында атқарылып жатырған жұмыстарға оң баға берді.

Батырдың ұрпақтары шараны ұйымдастырушыларға алғыс білдіре отырып, музей қорына батыр бабаларының портретін табыс етті. Қаһарман тұлғаның кескіндемелік портретінің авторы-көрнекті қылқалам шебері, танымал мүсінші Сапарбек Ұзақов.

 Өтей батыр 1714 жылы Торғай өңірінде дүниеге келген. Еділ бойы қалмақтары қазаққа шабуыл жасап, Ойыл өзеніне дейінгі жерді алғанда, Орта жүзден Кіші жүзге келген әскер қолын Өтей батыр бастап барған деседі. Осылайша, Өтей батыр Кіші жүздің Қызылқоға жерінде кескілескен соғысқа қатысып, 1749 жылы небәрі 35 жасында қаза табады. Кіші жүз қазақтары қалмақтарды жеңгеннен кейін, күрестегі ерлігі үшін оның құрметіне құлпытас қойған. Алайда жылдар өте белгісіз боп қалған. 2008 жылы  ұрпақтары батырдың тарихи отаны Қостанай облысы Жангелдин ауданының Қызбел ауылына да құлпытас қойылады. Өтей батырдың бейіті Атырау облысы, Қызылқоға ауданы, Қарабау жерінде орналасқан және халық арасында «Өтей қорымы, Өтей бейіті» деген атқа ие.

          2024 жылдың  16 қазан күні Қазақстан Жазушылар Одағының мүшесі, Қазақстанның Құрметті журналисі, Ақпарат саласының үздігі, Қызылқоға ауданының Құрметті азаматы, өлкетанушы Төлеген Жаңабайұлының мерейлі 80 жасына арналған «Жазудың жүйрік жорғасы»  атты кездесу кеші өтті.                     

       Салтанатты шара Махамбет Өтемісұлы атындағы академиялық қазақ драма театрының әртістерінің сомдауымен Төлеген Жаңабайұлына арналған «Төлеген Тұлға» атты сахналық қойылымнан бастау алды.

       Алғашқы құттықтау сөз Атырау облысының Мәдениет және тілдерді дамыту басқармасының басшысы Жоламанов Әбіл Тауфихұлына, Жазушы Сидағалиев Сайпеден Шәмшиденұлына, «Атырау» газетінің  Бас редакторы Қосшиев Назарбек Төлеуішұлына, батагөй ақсақал Ақмырза Батырқайырұлына берілді.

      Сонымен қатар шарада Н.Жантөрин атындағы облыстық филормония әншілері өз өнерлерін ортаға салып, көрермендерді зор қошеметке бөледі.

      Арнайы ұйымдастырылған іс-шараға Атырау облыстық Мәдениет мекемелерінің басшылары, жергілікті ардагер қаламгерлер, бұқаралық ақпарат - құралдарының  өкілдері, өлкетанушылар, Төлеген Жаңабайұлының ағайын-туыстары, замандас, құрдастары қатынасты.

Қараша айында Атырау облыстық тарихи-өлкетану музейі М.Кипиев пен «Kazakhstan Petrochemical Industries Inc.» KPI компаниясының директоры Д.Әшімов екі жақты меморандумға қол қойды.

Жиынға Атырау облысы әкімінің орынбасары Ж.Бисембиев, Атырау облыстық Мәдениет және тілдерді дамыту басқармасының басшысы Ә.Жоламанов, КРІ компаниясының бас директоры Д.Әшімов, Атырау облыстық тарихи-өлкетану музейіне басшысы М.Кипиев және мұнай саласының ардагерлері мен KPI компаниясының қызметкерлері қатысты.

Атырау облысы әкімінің орынбасары Жасұлан Бисембиев KPI компаниясының газ-химия саласын дамытудағы көшбасшы компания екендігін және кешеннің Қазақстанның экономикасы мен өнеркәсібіне орасан зор үлес қосып жатқанын атап өтті.

Ынтымақтастық меморандум аясында КРІ компаниясының бас директоры Д.Әшімов «Kazakhstan Petrochemical Industries Inc.» газ-химия кешенінің іске қосылғанына екі жыл толуына орай музейге пропилен ұнтағынның бірінші партиясын, 030GP маркалы полипропилен түйіршіктерін, С3Н8 (пропан) шикізатының бірінші цистернаның пломбасын және кешеннің іске қосылған салтанатты шарасының тарихи суреттерін тапсырды.

Сондай-ақ Д.Әшімов меморандум аясында KPI компаниясы мен музей арасында өзара бірлескен тың жобалардың жүзеге асатынын атап өтті және алдағы уақытта музейде газ-химия бұрышын құру үшін өзге жобалардың экспонаттары қосылатынын сенім білдірді.

Жиын KPI компаниясының құрылғанына екі жыл толуына орай сала қызметкерлері үшін Атырау облыстық тарихи-өлкетану музейінде Ашық есік күнімен жалғасты.

 KPI компаниясы еліміздегі газ және мұнай-химия саласын дамытудағы көшбасшы болып табылады. Компания ең алғашқы интеграцияланған газ-химия өндірісі ретінде, Қазақстанның экономикасы мен өнеркәсібінің өркендеуіне орасан зор үлес қосуда.

Музей қоры қазақ әдебиеті тарихында дара қолтаңбасымен ерекшеленген Қазақстанның Халық жазушысы, көрнекті ақын, поэзия падишасы Фариза Оңғарсыноваға тиесілі құнды жәдігерлермен толығуда. Жәдігерлерді жинақтау үшін музейдің Бас қор сақтаушысы Б.Хасанова және қорларды есепке алу секторының жетекшісі Ф.Таменова қараша айының басында арнайы Алматы қаласында іссапарда болды. Ақынның сіңлісі Алмагүл Оңғарсынова тапсырған жәдігерлердің ішінде ақынға тиесілі  қазақтың қасиетті қара домбырасы мен қылқобызы, шертіп ойналатын шекті музыкалық аспап мандолинасы, кітаптары мен фотосуреттері,қолжазбалары және көзі тірісінде киген киімдері т.б заттары бар.

10 шілде күні Балықшылар күніне орай «Балығы тайдай тулаған өлке» тақырыбында Атырау облыстық тарихи-өлкетану музейінің ұйымдастыруымен өткізілген уақытша көрмені Дамбы ауылдық мәдениет үйі жанынан құрылған «Жасыл ел» жастар еңбек жасағының жастары мен Қызылқоға аудандық «Жаңа шаруа» қазақ орта мектебінің оқушылары, ұстаздары тамашалады.

Көрмеде музей қорындағы 1983 жылы шыққан Қазақ КСР Министрлер Кеңесінің қаулысы, 1945 жылдың №360 санындағы «Социалистік құрылыс» газетінің фотокөшірмесі, Гурьев балық комбинатының жұмыс процесі, балық аулау сәтінен түсірілген тарихи фотосуреттер, балық консерві комбинаттың балық өнімдерінің құтылары, бекіре балығының муляжы, балықшы киімі, балық аулау құралдары, сондай-ақ, осы салада ұзақ жылдар бойы еңбегі еленген өлкемізден шыққан балық кесуші А.Байжігітованың «Социалистік Еңбек Ері» атағы берілгендігі жөніндегі куәлігі, Х.Ғабдолованың, Қ.Әлиевтің өмір деректері мен құжаттай материалдары орын алған.