Атырау облыстық тарихи-өлкетану музейінде ақын, филология ғылымдарының докторы, профессор Қадыр Жүсіптің 85 жасқа толуына орай «Атырау әдебиетінің абызы» атты кездесу кеші өтті.

Өмірі өнегеге толы қаламгер-ұстаздың өзі қатысқан мәдени шарада алдымен мерейгердің  өмір-деректерінен мағұлұмат беретін бейнефильм көрсетілді.  Осыдан соң Атырау қаласындағы Дарынды балаларға арналған ұлттық гимназияның 8 «а» сыныбы оқушылары ақынның өрнегі мол өлеңдерін жатқа оқып, аталмыш кешке өзіндік рең берді.

Одан әрі, белгілі қаламгер, Жазушылар Одағының мүшесі, өлкетанушы Төлеген Жаңабай сөз алып, 60 жылдан астам өмірін ұстаздыққа арнаған Қадыр Өтегенұлының еңбек жолындағы ерен жетістіктерін тізбектей келе, абыз тұлғаның шығармашылық қырларын, ғылым жолындағы жеткен толағай табыстарын айтты. Тілек соңында мерейлі жас иесіне арнаған жаңа жыр шумақтарын оқыды. Ал, Халел Досмұхамедов атындағы Атырау мемлекеттік университетінің профессоры, педагогика ғылымдарының кандидаты Шахман Нағымов ұлағатты ұстаздың адамгершілік қасиеттеріне тоқталды. Оның шәкірт тәрбиелеудегі өзіндік ұстанымын, азаматтық келбетін, қайраткерлік қадамдарын, ғылым жолындағы көл-көсір еңбегін  сөз етті.

Келесі кезекте Атырау облыстық тарихи-өлкетану музейінің басшысы Рашида Харипова өзінің Қадыр Өтегенұлына деген ақжарма тілегін айта келе, мерейгерге музей ұжымы атынан естелік сыйлық табыстады. Ал сексеннің сеңгіріне жеткен қаламгер-ұстаз музей қорына өзінің әр кезеңде жазылған кітаптар топтамасын сыйға берді.

Кеш соңында «Атырау облысының Құрметті азаматы», «Парасат» орденінің иегері болып табылатын қаламгер-ұстаз  өз өмірінің белестерін баяндай келе, оқушыларға  өмірлік азық болар өнегелі сөздерін арнап, музей ұжымына шынайы ризашылығын білдірді.

Құрметті желідегі достар! Қадірменді атыраулықтар! Атырау облыстық тарихи-өлкетану музейі облыстық «Qazaqstan - Atyraý»» телеарнасымен бірлесіп атқарып келе жатқан жобасы – «Атырау квест» интелектуалды ойынының жаңа VI-шы маусымын бастайды.    

Атырау өңірінен жинақталған сан-түрлі жәдігерлерді сақтап, олардың тарихи құндылығын жұртшылыққа насихаттап жүрген өлкелік музейдегі  тарихи, археологиялық, этнографиялық экспонаттардың тарихын ұғындыра отырып, сайысқа қатысушы командалар арасында достық, сыйластық  қарым-қатынасты қалыптастыруды басты  мақсат қылған аталмыш жобаның алғашқы маусымы сонау 2016 жылы өткізілді. «Туған жер – тұғырым» тақырыбы аясында жас ұрпақты, жалпы көрерменді музейге тартуды көздеген бұл сайыстар бір жылдары  жоғары және арнаулы орта оқу орындарының студенттері арасында өткізілсе, тағы бір кезекте бұқаралық ақпарат құралдары өкілдерінің, енді бірде мәдениет саласы қызметкерлерінің қатысуымен жүргізілді. Жыл сайын жан-жақтан жиналған оннан астам команда өзара бақ сынасып, қызықты әрі тартысты өтетін жарыстың жеңімпаздары бірде Елорданың әсем ғимараттарына тәнті болу құрметіне ие болса,  келер жылғы топ Тараз өлкесінің қасиетті орындарын тамашалады. Одан кейінгі жылдардағы чемпион команда   Көкшетау баурайындағы Ботай қорғаны мен Бурабай көліне барса, ендігі жылы оза шапқандар Семей өңірін аралап, ұлы Абайдың туып-өскен жеріне табан тіреді. Ал былтырғы жеңімпаздар бура толқындары жағаға соққан Каспий теңізінің жағалауына барып, Ақтау қаласының әсем жерлерін көріп қайтты.

Сонымен «Атырау квест» интелектуалды ойынының биылғы маусымы несімен ерекшеленеді? Көпшілік оқырман білетіндей, еліміздің Президенті  Қасым-Жомарт Тоқаевтың  жарлығымен «2022 жыл – Балалар жылы» деп белгіленді. Осыған орай, басталғалы отырған сайыстарымыз тек 15 – 17 жас аралығындағы жасөспірімдер арасында өтеді. Ойынға 16 команда қатысып, кезең-кезеңмен өткізілетін іріктеу жарыстары арқылы жеңімпаздар топтастырылып отырады. Командалар арасындағы сайыстардың барлығы облыстық «Qazaqstan - Atyraý»» телеарнасынан көрсетіліп, бәсекеден бас бәйге алған жеңімпаз топ  киелі Түркістан шаһары және оның маңындағы қасиетті орындарға саяхат жасайтын болады.

Ендеше, қадірменді жас оқырмандарымыз! Сіздер осы интелектуалдық ойында бақ сынап,  қатысушысы болғыларыңыз келсе  87025464565, 87028162793 телефон номерлеріне хабарласуларыңызға немесе Инстаграм әлеуметтік желісіндегі atyrau_kvest парақшасына тіркелулеріңізге болады.

Атырау облысы тарихи-өлкетану музейінде  ел басқару ісіне араласқан ержүрек қайраткер, ауызы дуалы мәмілегер Бопай ханымды насихаттауға арналған «Бопай ханым: өнегеге толы өмірі мен қоғамдық-саяси қызметі» атты конференция өткізілді. Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың бастамасымен, мемлекет басшысы  Қасым-Жомарт Тоқаевтың арнайы Жарлығымен Тәуелсіздігіміздің 30 жылдығын мерекелеудің жалпыұлттық жоспарын жүзеге асыру мақсатында ұйымдастырылған шара барысында Ислам қажы Мырзабекұлының «Әбілхайыр хан және Бопай ханым» кітабының тұсаукесер рәсімі жасалды.

Жиын офлайн және онлайн форматта жүргізіліп, оған Нұр-Сұлтан, Алматы қалалары мен  Түркістан, Ақтөбе, Маңғыстау облыстарынан зерттеушілер мен Бопай Сүйіндікқызының ұрпақтары, өлкетанушылар, облыс әкімдігі жанындағы әйелдер істері және отбасы, демографиялық саясат жөніндегі комиссия мүшелері, Қ.Дүтбаева атындағы гуманитарлық колледж студенттері мен  бұқаралық ақпарат құралдарының өкілдері қатынасты.

Басқосуда Әбілхайыр хан және Бопай ханымдардың өмір тарихына зерттеу жүргізуші тарихшылар мен  өлкетанушылар тарапынан ортақ тақырыпқа қатысты ой-пікірлер айтылды. Шара барысында Х.Досмұхаммедов атындағы Атырау университетінің профессоры  Лесқали Бердіғожин – «Қазақ тарихындағы Әбілхайыр хан және оның ұрпақтары», «Сарайшық» республикалық музей-қорығының директоры Әбілсейіт Мұқтар – «Бопай ананың қоғамдық саяси кезеңдегі қызметі», өлкетанушы, Атырау облысының Құрметті азаматы Өмірзақ Қажымғалиев – «Әбілхайыр хан мен Бопай ханымның ұрпағы Бөкей ханның тарихтағы орны», «Ақпарат» қоғамдық бірлестігінің төрайымы  Гүлжан Елешова – «Бопай ханымды туризм арқылы насихаттау жолдары» тақырыбында баяндамалар оқыды.

Осыдан соң, «Әбілхайыр хан және Бопай ханым» кітабының авторы Ислам қажы Мырзабекұлы және облыс әкімдігі жанындағы әйелдер істері және отбасы, демографиялық саясат жөніндегі комиссия хатшысы Замзәгүл Жалмурзиналар  Әбілқайыр ханның көмекші-кеңесшісі  ретінде ел басқару ісіне атсалысып, талай маңызды мәселелерге ойы мен парасатын, билігі мен беделін араластырған Бопай ханымның кісілік келбеті мен адамгершілік қасиеттері туралы өз ойларын айтты.

Мәдени кеште  Н. Жантөрин атындағы филармония әншілері Жасұлан Базарбаев «Ер тұлғалы Бопай ана» арнауын, Нұрбек Іздібай «Туған жер» әнін орындады. Ал жиынды Алатау баурайында отырып тамашалаған белгілі күйші Шәміл Әбілтай өзінің ақын Сабыр Адайдың сөзіне жазылған «Бопай ана» арнауын көпшілікке онлайн ұсынды.

Бұл жиынға Нұр-Сұлтан қаласынан белгілі ақын Маржан Ершу, Алматы қаласынан жазушы Өтеген Оралбай, күйші Шәміл Әбілтай, Ақтөбе қаласынан жазушы Алтай Тайжанов, А.Жұбанов атындағы Ақтөбе университетің ректоры Бекежан Ахан сынды белгілі адамдар онлайн режимінде қосылды. Жалпы осындай бейне байланыспен конференцияға Нұр-Сұлтан қаласынан 2 адам, Алматы қаласынан 7 адам, Ақтөбеден 6 адам, Ақтаудан 5 адам, Түркістан облысынан 5 адам, Бейнеуден 4 адам, Тараз және өзен қалаларынан бір-бір адамнан қатысты. Атырау өңірінен қосылған тыңдармандарды есептегенде жиынды 41 адам тамашалады.

Атырау облысы тарихи-өлкетану музейінде өңіріміздегі палеонтология музейінің негізін қалаушы, Қазақстан Республикасының мәдениет қайраткері, үздік өлкетанушы Юрий Пастуховты еске алуға арналған «Бор тауларының сырларын ашқан палеонтолог»  атты шара өткізілді.

 Жиын басы Каспий маңындағы бор үстірттерін зерттеуге өмірінің біраз бөлігін арнаған өлкетанушының өмір жолы мен еңбегіне арналған бейнебаянмен ашылып, одан әрі «Глобус» экологиялық бірлестігінің төрайымы Галина Чернова, белгілі журналист Виктор Сутягин,  достары Георгий Трухин мен Валерий Тен, шәкірті Ирина Бештанколар сөз алды. Олар талантты тұлғаның тағылымға толы тағдырының ерекше тұстарын сағынышпен еске түсірді. Палентологтың  ұлы Александр Пастухов ақжарқын жанның отбасындағы қамқорлығы мен жұмсақтығын толғаныспен баяндады.

 Шара соңында Атырау облысы тарихи-өлкетану музейінің басшысы Рашида Харипова алғашқы палентологтың атқарып кеткен еңбектерінің өлшеусіздігін айта келіп,  музей жанынан шыққан 5 томдық ғылыми каталогтың «Палеонтологиялық коллекциялар» бөлімі Юрий Пастуховтың еңбектері негізінде жинақталғанын жеткізді. Осы орайда «Палеонтологиялық коллекциялар» кітабының белбума лентасын кесу рәсімі  өлкетанушының ұлы Александр мен «Глобус» экологиялық бірлестігінің төрайымы Галина Черноваға ұсынылды.

 Бұл жиынға сондай-ақ палентологтың достары, ұрпақтары, баспасөз саласының қызметкерлері, шәкірттері және Х.Досмұхамедов атындағы Атырау университетінің студенттері  мен Д. Байбосынов атындағы №13 ұлттық мектеп-гимназиясының 11 сынып оқушылары қатысты.

Атырау облысы тарихи-өлкетану музейінде Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 30 жылдығы аясында «Ұлық Ұлыс – Алтын Орда»  халықаралық ғылыми-практикалық конференция қарары негізінде Республикалық кеңес отырысы өткізілді.

Басқосу басында облыс әкімі Махамбет Жолдасқалиұлы сөз алып, Алтын Орда дәуірінің ұмыт болып бара жатқан тарихын жаңғырту қазіргі кезеңдегі кезек күттірмес өзекті мәселенің бірі екендігін айтты. Бүгінгі  Қазақстанның мемлекет есебінде қалыптасуына негіз болған Ұлық Ұлыстың ұлықтығын дәріптеу әрбіріміздің міндетіміз екендігін жеткізді.